Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η Κριτική μου για το " Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς " Χέδερ Μόρρις



Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

   Ο Δερματοστίκτης του Άουσβιτς είναι η Ιστορία δυο συνηθισμένων ανθρώπων, που έζησαν σε ασυνήθιστους καιρούς, στερημένοι όχι μόνο απο την ελευθερία τους, αλλά και την αξιοπρέπεια, τα ονόματα και την ταυτότητα τους. Μια μυστική αγάπη που άνθισε μέσα στο στρατόπεδο της φρίκης. Που στάθηκε όρθια θρέφοντας με την δύναμη της, τις στιγμές που οι πρωταγωνιστές της λυγίζουν μπροστά στις κακουχίες και τα απίστευτα βασανιστήρια.  Ιστορία βαθιάς αγάπης και σθεναρής επιβίωσης μέσα από πέρα για πέρα αληθινά γεγονότα. Μιας και η Χέδερ Μόρρις κατέγραφε με κάθε λεπτομέρεια τρία ολόκληρα χρόνια την αληθινή ιστορία του Λάλε Σοκολόφ και της Γκίτα της γυναίκας που δεν είχε κάποτε όνομα, αλλά μόνο ένα νούμερο χαραγμένο στο μπράτσο.

   Κάποτε τον έλεγαν ,Λούντβιγκ Άϊζενμπεργκ, ήταν τότε τον καιρό της Ειρήνης. Τώρα είναι ένας άντρας που προσπαθεί να κρατηθεί ζωντανός όσο περισσότερο γίνεται. Αποδέχεται να εκτοπιστεί από την περιοχή που γεννήθηκε και μεγάλωσε για να σώσει την οικογένεια του. Βρίσκεται έγκλειστος στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς και από ένα γύρισμα της τύχης γίνεται αυτός που αναλαμβάνει να χαράξει το δέρμα των ανθρώπων το νούμερο που θα τους καθορίσει όλη την ζωή.  Δεν είναι μια θέση που την επιδιώκει, ούτε θα αποδεχτεί ποτέ τον σκοπό της. Πολλές φορές θα αναρωτηθεί αν πραγματικά έχει γίνει και ο ίδιος αυτουργός εγκλημάτων. Και συνυπεύθυνος αυτού του εφιάλτη. Αν όμως δεν ήταν αυτός, σίγουρα θα ήταν κάποιος άλλος. Μέσα σε ένα κλίμα φόβου και δυσπιστίας. Μέσα στον τρόμο και την σκοτεινή αβεβαιότητα δεν γίνεται να μην κρατηθείς από μια θέση που σου δίνει το περιθώριο να ζήσεις.  Και ο Λάλε θα την αποδεχτεί γιατί απλά δεν μπορεί να κάνει αλλιώς,

Η προνομιούχος θέση του Δερματοστίκτη θα του δώσει την προσωρινή έστω ανάσα ζωής για να παρατηρεί από μια πιο ευνοϊκή θέση την παράνοια που εκτυλίσσεται μέσα στο στρατόπεδο του Άουσβιτς - Μπίρκενάου. Να παρακολουθεί με φρίκη. Να βιώνει με αποτροπιασμό την βεβήλωση κάθε ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Συναισθηματικοί εκβιασμοί, βίαιες επιλογές, αναγκαίες υποχωρήσεις και παραχωρήσεις που έχουν την σφραγίδα μιας πλήρους υποταγής σε μια δίχως τέλος κτηνωδία.  Το ξεδίπλωμα της προσωπικότητας του Δερματοστίκτη από την συγγραφέα αποτυπώνει με τρόπο συγκλονιστικό όλη την ψυχική του δίνη. Όλη την συναισθηματική του μεταστροφή μέσα στον στρόβιλο  των εξελίξεων που βγάζουν τις περισσότερες φορές νικητή τον θάνατο. Η αφήγηση βγάζει απόγνωση, φόβο και θυμό. Οργή και ειρωνεία. Τονίζει την κάθε εικόνα και χαρακτηρίζει την κάθε στιγμή με ένα δικό της εκφραστικό και εμφατικό τόνο.  Και είναι τόσο δυνατές οι εναλλαγές των εικόνων και των συναισθημάτων που είναι σαν μέσα από τον θάνατο να πηγάζει η ίδια η ζωή.  Γιατί μέσα από τις στάχτες και την φωτιά, Μέσα από την απαξίωση κάθε ίχνους ευαισθησίας και ανθρωπιάς θα βρει την χαραμάδα για να φυτρώσει ο σπόρος του έρωτα ,της αγάπης και της ελπίδας. Μπορεί άραγε μια αγάπη να γεννηθεί πίσω από τα συρματοπλέγματα; Να δυναμώσει μέσα στην πείνα, τα βασανιστήρια και την εξάντληση; Η ίδια η ζωή θα μας αποδείξει πως όλα είναι δυνατά όταν αυτή η αγάπη είναι δυνατή υπαρκτή και ανεξάντλητη. Και όπως ο Στιγματιστής χαράζει νούμερα στον βραχίωνα των αιχμαλώτων. Έτσι και ο έρωτας θα χαράξει για πάντα την ψυχή και την καρδιά των ηρώων που θα παλέψουν με τις ίδιες τις αντοχές τους, Ψυχικές και σωματικές.

Η προσέγγιση μιας ιστορίας που είναι αληθινή είναι πάντα δύσκολη να μεταφραστεί και να εκφραστεί μέσα απο τις σελίδες ενός μυθιστορήματος. Και όμως η Χέδερ Μόρρις καταφέρνει να αποδώσει την τραγική πραγματικότητα και να την φέρει μπροστά μας έτσι ακριβώς όπως είναι. Μετουσιώνοντας κάθε εικόνα της σε άμεσο αποδέκτη μιας αλήθειας συγκλονιστικής και δυσβάστακτης. Είναι πραγματικά σαν να μεταμορφώνονται μπροστά στα μάτια μας οι ευτυχισμένες αναμνήσεις πριν τον πόλεμο και να παίρνουν την μορφή της φρικτής αλλοίωσης τους μέσα από τις τραγικές εικόνες του πολέμου. Τα βάσανα και τις απώλειες. Βλέπουμε μέσα στα μάτια των αιχμαλώτων την αγωνία του θανάτου. Γραμμένη στα πρόσωπα την απελπισία και χαραγμένη την απόγνωση στα στρεβλά κορμιά τους.



Με προτάσεις που δεν τρομάζουν αλλά αφυπνίζουν. Με λέξεις που έχουν σκοπό να κεντρίσουν με συγκεκριμένη πρόθεση το κάθε μυαλό και να διεγείρουν την μνήμη. Με ορατά και συνεχόμενα διλήμματα που διαρκώς αιωρούνται επάνω από τις προσωπικές επιλογές του Δερματοστίκτη και τον ταλανίζουν για μια ζωή. Μια αίσθηση ελευθερίας μέσα από την αιχμαλωσία. Ένα ξύπνημα βοήθειας και αλληλεγγύης, στα κρυφά και στα υπόγεια. Ανυπολόγιστες θυσίες στον βωμό της επιβίωσης και της αυτοσυντήρησης που η περιγραφή τους καθορίζει και χρωματίζει με τρόπο μοναδικό και διαφορετικό το βάρος και την σημασία κάποιων αποφάσεων.

Συγκλονιστικό και περιεκτικό οδοιπορικό στο στρατόπεδο της ντροπής. Μια Βιωμένη πραγματικότητα με φρικιαστικές διαστάσεις. Ένας συνδυασμός αναμνήσεων και Ιστορίας, που αγγίζει και καθηλώνει, αλλά κυρίως ερεθίζει την μνήμη και μέσα απο τα τραγικά γεγονότα ξυπνά με απίστευτο τρόπο τα ευαίσθητα ένστικτα της ανθρωπιάς, Με εικόνες άμεσες και με μια φειδώ που περιορίζει τον αναγνώστη αποκλειστικά σε αυτά που πρέπει να δει για να καταλάβει το μέγεθος της γενοκτονίας. Ισχυρά μηνύματα, μέσα από την δύναμη του έρωτα και μέσα από την ισχύ της θέλησης και την ανάγκη της επιβίωσης. Μια κατάβαση στο πιο βαθύ βάραθρο της απανθρωπιάς εκεί όπου το χειρότερο μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερο. Εκεί όπου η προοπτική του Θανάτου είναι η μοναδική βεβαιότητα της καθημερινότητας.

Έχουν γραφτεί πολλά βιβλία για αυτή την τραγική περίοδο, για αυτό το απάνθρωπο Ολοκαύτωμα. Ομολογώ όμως πως ο τρόπος προσέγγισης και η καταγραφή των γεγονότων σε αυτό το Βιβλίο είναι εξαιρετικά μοναδικός και ξεχωριστός. Ξεχωριστά αληθινός και συγκινητικός. Αρκεί μια λέξη ή μια φράση για να απομονώσει την ατμόσφαιρα της τραγικής στιγμής και της συγκλονιστικής πάλης των ανθρώπων με την ίδια την υπόσταση τους για την αγωνιώδη επιβίωση τους.


Το Βιβλίο κυκλοφορεί απο τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΩΚΕΑΝΟΣ



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Η Κριτική μου "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι" Πηνελόπη Κουρτζή - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

 Μια Μοναδική εποχή. Ένα Παγκόσμιο φαινόμενο που καθόρισε ζωές, αξίες, αντιλήψεις και δημιούργησε ένα πρωτότυπο άβατο στην Ελληνική κοινωνία στα τέλη της δεκαετίας του 60 και στην δεκαετία του 70, αποτελεί το κεντρικό θέμα του τελευταίου μυθιστορήματος της Πηνελόπης Κουρτζή "Το κορίτσι με το σαλιγκάρι." Με φόντο την παραλία των Ματάλων στην Κρήτη παρακολουθούμε μια ιστορία γεμάτη ένταση, ανατροπές και κυρίως μεταστροφές. Μέσα από την προσέγγιση μιας ζωής που μοιάζει ανοίκεια, αλλά μετατρέπεται σε έναν κόσμο που αλλάζει μέσα από την επαφή με την φύση, την θάλασσα, τον πρωτόγονο τρόπο ζωής και την πραγματική επαφή με τους ανθρώπους.  Η Υπατία είναι μια γυναίκα εύθραυστη, μεγαλωμένη μέσα σε μια υπερπροστευτική οικογένεια που την εγκλώβισε μέσα σε μια ζωή χωρίς πρωτοβουλίες και χωρίς ελευθερία. Επιστρέφει από το Λονδίνο τον Μάρτιο του 1969 έχοντας στις αποσκευές της ένα πληγωμένο σαλιγκάρι. Όπως και το σαλιγκάρι με το σκασμένο καβούκι έτσι και εκείνη με σπασμένο κέλυφος βγαίνει α

Η Κριτική μου για το " Όλο το Φως που δεν μπορούμε να δούμε " Άντονυ Ντορ

Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου Με δυο παράλληλες ιστορίες αυτή της Μαρί Λορ Λεμπλάν, ενός τυφλού κοριτσιού από την Γαλλία. Και αυτή του Βέρνερ Πφέννιχ ενός ορφανού αγοριού από την Γερμανία μαθαίνουμε με έναν εξαιρετικά διαφορετικό τρόπο το φως και το σκοτάδι του πολέμου. Το φως και το σκοτάδι της Ψυχής των ανθρώπων. Η Μαρί Λορ έχει μάθει να ζεί στο σκοτάδι απο πολύ μικρή ηλικία, ζει με τον πατέρα της ο οποίος είναι κλειθροποιός στο μουσείο Φυσικής Ιστορίας στο Παρίσι. Μαθαίνει να ζει και να κινείται μέσα στην γειτονία που κατοικεί απομνημονεύοντας την διαδρομή που βασίζεται σε μια μακέτα που έχει κατασκευάσει ο πατέρας της και αποτελεί πανομοιότυπη απομίμηση και της παραμικρής λεπτομέρειας της γειτονίας. Ψηλαφώντας και απομνημονεύοντας τις λεπτομέρειες μπορεί να βαδίζει μέσα στα στενά σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Να εξερευνά, να φαντάζεται και να ονειρεύεται.  Όταν όμως οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το Παρίσι πατέρας και κόρη αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πόλη τους και να καταφ

Η Κριτική μου "Λέγε με Ισμαήλ" Τέσυ Μπαϊλα Εκδόσεις Ψυχογιός - Γράφει η Γεωργία Ρετετάκου

  Η Τέσυ Μπάϊλα είναι μια συγγραφέας που ακολουθώ από την πρώτη στιγμή που διάβασα δικό της βιβλίο. Έχει έναν δικό της προσωπικό στίγμα στην λογοτεχνία και ένα ιδιαίτερο τρόπο να σε κάνει να κατανοείς και τα ανθρώπινα συναισθήματα, αλλά κυρίως τις ανθρώπινες πράξεις φτάνοντας κατευθείαν στις αιτίες οι οποίες και τις κατευθύνουν, αλλά και μπορούν να τις αλλάξουν. Το μυθιστόρημα κινείται χρονικά ανάμεσα στα γεγονότα του 1955 στα Σεπτεμβριανά και στην απέλαση την Ελλήνων υπηκόων το 1964. Η Κωνσταντινούπολη γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει και ανακατεύει αρμονικά συναισθήματα, βιώματα και συνήθειες και παράλληλα γίνεται το μήλο της έριδας για μίση, για αντιπαλότητες και διεκδικήσεις που γεννά η ανθρώπινη απληστία, και τα πολιτικά συμφέροντα.  Τόπος εξέλιξης της ιστορίας μια γειτονιά στο Πέρα, που κινούνται και πρωταγωνιστούν χαρακτήρες που μένουν ανεξίτηλα χαραγμένοι στο μυαλό του αναγνώστη γιατί ο καθένας από αυτούς κουβαλά την δικιά του ξεχωριστή ιστορία. Ο Ισμαήλ ο Tούρκος καφετζή